Tham dự tại buổi giám sát có đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Dân tộc tỉnh, Sở Tài chính; các ngành liên quan. Về phía huyện Quan Sơn có các đồng chí: Lương Thị Hạnh - Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện; Lê Hồng Quang - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện; Hoàng Văn Sơn - UVBTV, Phó Chủ tịch HĐND huyện; Trương Trọng Tuấn - HUV, Phó Chủ thịch UBND huyện và đại diện lãnh đạo các phòng, ban đơn vị có liên quan.

Đoàn giám sát trên thực địa tại khu tái định cư Co Hương, xã Tam Thanh

        Trước khi Đoàn làm việc với lãnh đạo huyện Quan Sơn, Ban Dân tộc HĐND tỉnh đã có buổi giám sát trên thực địa tại khu tái định cư Co Hương, xã Tam Thanh.       

Đoàn giám sát thăm hỏi, lắng nghe kiến nghị của nhân dân khu Co Hương, bản Ngàm và lãnh đạo xã Tam Thanh

        Tại buổi giám sát, các đại biểu HĐND tỉnh nghe lãnh đạo Đảng ủy, UBND xã Tam Thanh và Bí thư, Trưởng bản Ngàm báo cáo tình hình sản xuất, đời sống Nhân dân khu Co Hương sau khi chuyển đến nơi ở mới. Đồng thời trực tiếp thăm hỏi đời sống, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân. Hiện có khoảng 86% số hộ dân ở khu Co Hương đã hoàn thành xây dựng nhà cửa và công trình phụ trợ.

      Tại buổi giám sát, thay mặt Ban Dân tộc HĐND tỉnh, đồng chí Mai Nhữ Thắng - Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng ban Dân tộc HĐND tỉnh tiếp thu ý kiến đề nghị của Nhân dân để chuyển đến các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết...

Quang cảnh buổi làm việc với huyện Quan Sơn của Đoàn giám sát Ban Dân tộc HĐND tỉnh

        Trong giai đoạn 2018-2022, huyện Quan Sơn đã rà soát, bố trí quỹ đất để sắp xếp ổn định dân cư cho các hộ dân tại khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét theo Quyết định số 4845/QĐ-UBND ngày 1-12-2021 của Chủ tịch UBND tỉnh về phê duyệt Đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi của tỉnh và các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025. Theo đó, trên địa bàn huyện triển khai thực hiện 5 khu tái định cư tập trung bố trí cho 276 hộ; 8 khu tái định cư liền kề bố trí cho 291 hộ và quy hoạch bố trí tái định cư xen ghép cho 417 hộ, bố trí ổn định tại chỗ cho 18 hộ ở vùng có nguy cơ thiên tai.

        Đến nay có 2 khu tái định cư tập trung theo hình thức đầu tư khẩn cấp đã hoàn thành và bố trí cho 87 hộ dân ổn định cuộc sống. UBND huyện Quan Sơn cũng đã hỗ trợ các mô hình phát triển sản xuất, nhằm sớm ổn định cuộc sống cho bà con tại nơi ở mới. Trong đó, khu tái định cư Sa Ná, xã Na Mèo với diện tích 5,3 ha, tổng mức đầu tư 43,5 tỷ đồng và 1,048 tỷ đồng kinh phí giải phóng mặt bằng. Khu tái định cư Co Hương, xã Tam Thanh có diện tích 2,1 ha, có tổng mức đầu tư 12,806 tỷ đồng và 966 triệu đồng kinh phí giải phóng mặt bằng.

        Các khu tái định cư còn lại đã được quy hoạch và đang hoàn thiện hồ sơ báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, trình các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

        Theo phương án tái định cư, huyện Quan Sơn có 596 hộ cần được bố trí tập trung và 417 hộ cần bố trí xen ghép. Tuy nhiên đến nay mới chỉ có 87 hộ được bố trí tập trung và 72 hộ bố trí tái định cư xen ghép. Tất cả số hộ dân này vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Lãnh đạo huyện Quan Sơn báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, bố trí, sắp xếp ổn định dân cư trên địa bàn.

        Từ thực tế triển khai công tác quy hoạch, bố trí, sắp xếp ổn định dân cư, huyện Quan Sơn đã gặp một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể là do thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường, khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, hoa màu, cơ sở hạ tầng là rất lớn... do vậy có nhiều hộ dân đã phải di chuyển khẩn cấp ra khỏi vùng thiên tai nhưng chưa được hỗ trợ kinh phí. Quá trình thực hiện công tác rà soát bổ sung quy hoạch, lập dự án đầu tư bố trí, sắp xếp ổn định dân cư còn khó khăn do vướng mắc nhiều quy định trong khi nhu cầu đầu tư xây dựng các công trình tái định cư thường phát sinh các yếu tố đột xuất, bất ngờ. Tiến độ thực hiện hỗ trợ sắp xếp dân cư thực hiện còn chậm, giải ngân hỗ trợ còn thấp so với kế hoạch giao; hỗ trợ hộ di dời, cải tạo, chỉnh trang tại chỗ là chưa có…

        Thêm vào đó, trên địa bàn huyện có 2 khu tái định cư tập trung đang được triển khai các bước đầu tư xây dựng, gồm: Khu tái định cư bản Yên, xã Mường Mìn với diện tích 5ha bố trí đất ở cho 49 hộ (hiện đã phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500) và khu tái định cư khu Pom Dụng, bản Mìn, Luốc Làu, xã Mường Mìn với diện tích 5,29 ha, bố trí đất ở cho 81 hộ. Cả hai khu tái định cư này với định mức hỗ trợ 300 triệu đồng/hộ. So với nhu cầu đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu để phục vụ người dân đến sinh sống, sản xuất, ổn định cuộc sống và hướng đến xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, xây dựng nông thôn mới thì còn thiếu nguồn vốn rất lớn.

        Từ thực tế trên, huyện Quan Sơn kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương có liên quan sớm bố trí kinh phí để triển khai thực hiện Quyết định số 590/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình bố trí dân cư các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, khu rừng đặc dụng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, nhất là hỗ trợ xây dựng các khu tái định cư tập trung và đầu tư các hạng mục xây dựng cơ sở hạ tầng khác.

        Kiến nghị UBND tỉnh sớm trình phê duyệt chủ trương đầu tư và bố trí nguồn vốn để thực hiện triển khai các dự án tái định cư đã được phê duyệt; xem xét tăng mức hỗ trợ đầu tư hạ tầng khu tái định cư lên mức 500 triệu đồng/hộ; có chính sách hỗ trợ xây mới, nâng cấp hệ thống công trình cấp nước sinh hoạt tập trung tại các khu tái định cư thành các công trình cấp nước sạch tập trung để đảm bảo đồng bộ thực hiện tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới, nhất là xây dựng bản nông thôn mới kiểu mẫu; có chính sách hỗ trợ các dự án phát triển sản xuất đối với các hộ thực hiện di dời đến nơi ở mới...

Đồng chí Lê Đức Thuận - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát biểu ý kiến tại buổi giám sát

        Phát biểu tại buổi giám sát, đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Dân tộc tỉnh và các thành viên Ban Dân tộc HĐND tỉnh đã phân tích, đánh giá kết quả đạt được của huyện Quan Sơn trong triển khai thực hiện quy hoạch, bố trí, sắp xếp ổn định dân cư vùng thiên tai. Các ý kiến cho rằng, việc hỗ trợ sắp xếp, bố trí dân cư vùng thiên tai, vùng đặc biệt khó khăn là chủ trương lớn của Tỉnh ủy và HĐND tỉnh, nhằm chăm lo cho cuộc sống người dân, được Nhân dân đồng tình ủng hộ, đã từng bước thay đổi diện mạo làng, bản theo chiều hướng tốt hơn, góp phần giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới ở miền núi, trong đó có huyện Quan Sơn. Di dời các hộ dân ra khỏi vùng thiên tai, bố trí lại dân cư vừa là mục tiêu, vừa là giải pháp chủ động trong phòng chống thiên tai, hạn chế các rủi ro do thiên tai gây ra đối với tính mạng và tài sản của người dân.

Đồng chí Lê Minh Hành, Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh đề xuất một số ý kiến tại buổi giám sát

        Đại diện các ban, ngành và các thành viên Ban Dân tộc HĐND tỉnh cũng đã phân tích nguyên nhân của những khó khăn, vương mắc, tồn tại, hạn chế trong triển khai thực hiện quy hoạch, bố trí, sắp xếp, ổn định dân cư vùng thiên tai tại huyện Quan Sơn trong thời gian qua. Đồng thời đóng góp, đề xuất nhiều giải pháp thiết thực để tổ chức thực hiện có hiệu quả trong thời gian tới.

Đại biểu Lương Tiến Thành, thành viên Ban Dân tộc HĐND tỉnh, Phó Giám đốc Sở Tài chính nêu một số vấn đề tại buổi giám sát.

        Nhiều ý kiến cũng đồng tình với kiến nghị của huyện Quan Sơn về nâng định mức hỗ trợ xây dựng khu tái định cư. Bởi định mức hiện tại là 300 triệu đồng/hộ, áp dụng ở huyện Quan Sơn là rất khó khăn, do các khu tái định cư ở xa trung tâm, giao thông khó khăn, giá vật liệu leo thang…

Nhiều ý kiến đề xuất, trong công tác quy hoạch, bố trí, sắp xếp ổn định dân cư, huyện Quan Sơn cần quan tâm công tác quy hoạch khu tái định cư. Theo đó, quy hoạch không những phải đảm bảo yếu tố an toàn, mà cần hướng tới tận dụng cơ sở hạ tầng để phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, phát triển kinh tế. Đồng thời nên có chính sách khuyến khích người dân xây dựng nhà sàn, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Quan tâm đến vấn đề thoát nước, xây dựng quy chế quản lý, xử dụng các khu tái định cư…

Đồng chí Lương Thị Hạnh, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Quan Sơn phát biểu tại buổi giám sát

        Cũng tại buổi giám sát, lãnh đạo huyện Quan Sơn đã phát biểu làm rõ thêm một số vấn đề mà lãnh đạo các ban, ngành và đại biểu HĐND tỉnh quan tâm kiến nghị tại buổi giám sát liên quan đến các vấn đề: Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân sau khi di dời đến nơi ở mới; vấn đề quy hoạch; những khó khăn trong triển khai xây dựng các khu tái định cư tập trung; hỗ trợ người dân tại nơi ở mới; định hướng phát triển du lịch ở các khu tái định cư tập trung trong thời gian tới… Nhân buổi giám sát này, lãnh đạo huyện Quan Sơn cũng nêu một số tác động từ việc nhiều xã, thôn, bản trên địa bàn huyện ra khỏi vùng khó khăn và kiến nghị Ban Dân tộc HĐND tỉnh xem xét, trình cấp có thẩm quyền ban hành chính sách hỗ trợ kịp thời trong ngắn hạn.

Đồng chí Mai Nhữ Thắng, Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng ban HĐND tỉnh phát biểu kết luận buổi giám sát.

        Phát biểu kết luận buổi giám sát, đồng chí Mai Nhữ Thắng - Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng ban Dân tộc HĐND tỉnh đánh giá cao kết quả đạt được của huyện Quan Sơn trong triển khai thực hiện quy hoạch, bố trí, sắp xếp ổn định dân cư vùng thiên tai trong thời gian qua. Đồng thời khẳng định, những kết quả đạt được là nhờ vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Huyện ủy, UBND huyện và sự chung tay của các tầng lớp Nhân dân.

        Đồng thuận với những kiến nghị của huyện Quan Sơn tại buổi giám sát, đồng chí Mai Nhữ Thắng cũng đề nghị UBND huyện Quan Sơn tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp của các đại biểu HĐND tỉnh và lãnh đạo các ban, ngành tại buổi giám sát. Nhất là chú trọng đến công tác quy hoạch, để không những đảm bảo yếu tố an toàn mà còn hướng đến bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phát triển du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân.

        Bên cạnh đó, huyện Quan Sơn cần tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, tập hợp, đoàn kết rộng rãi Nhân dân chung tay xây dựng các khu tái định cư để di dời các hộ dân ra khỏi vùng thiên tai, ổn định cuộc sống. Quan tâm rà soát việc thực hiện quy hoạch, bố trí, sắp xếp ổn định dân cư vùng thiên tai trên địa bàn để tổ chức thực hiện đảm bảo tiến độ, chất lượng nhiệm vụ được giao.

Tin, ảnh: Bùi Đông

Trung tâm VHTT-TT&DL huyện Quan Sơn