Chiều ngày 28/3/2023, tại huyện Quan Sơn (Thanh Hóa), Trung tâm Nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ (Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam) phối hợp với UBND huyện Quan Sơn tổ chức Hội nghị tổng kết “Giới thiệu, công bố và đón nhận chứng chỉ FSC cho nhóm hộ các xã Mường Mìn, Sơn Điện và thị trấn Sơn Lư.

Đại biểu tham dự hội nghị
Dự và đồng chủ trì hội nghị có đồng chí Phan Văn Thắng - GĐ Trung tâm nghiên cứu lâm sản ngoài gỗ, Bộ Nông nghiệp và PTNT; đồng Chí Trương Trọng Tuấn – Uỷ viên BCH Đảng bộ huyện, Phó Chủ tịch UBND huyện.

Đồng chí Trương Trọng Tuấn – UV BCH Đảng bộ huyện, Phó Chủ tịch UBND huyện phát biểu khai mạc hội nghị
Tham dự hội nghị còn có GS, Tiến sĩ khoa học Nguyễn Ngọc Lung - Viện trưởng viện quản lý Rừng bền vững và chứng chỉ rừng; Phó GS, Tiến sĩ Vũ Nhâm - Trưởng nhóm tư vấn chứng chỉ rừng. Về phía huyện Quan Sơn có đồng chí Hà Xuân Thành - Phó bí thư Thường trực Huyện ủy; đồng chí Lê Hồng Quang - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện; các đồng chí trong BTV Huyện ủy, lãnh đạo các huyện Ngọc Lặc, Mường Lát, Cẩm Thủy, đại diện Phòng Nông nghiệp và PTNT các huyện Mường Lát, Quan Hóa, Bá Thước, Cẩm Thủy, Lanh Chánh, Thường Xuân, Ngọc Lặc, Như Xuân; lãnh đạo các phòng, ban ngành huyện; lãnh đạo các xã, thị trấn và lãnh đạo các Đồn Biên phòng trên địa bàn huyện Quan Sơn; Liên minh châu Âu tại Việt Nam; Viện Quản lý rừng bền vững và Chứng chỉ rừng; một số doanh nghiệp và người sản xuất lâm sản tại huyện Quan Sơn.

Đồng chí Phan Văn Thắng - GĐ Trung tâm nghiên cứu lâm sản ngoài gỗ, Bộ Nông nghiệp và PTNT phát biểu tại hội nghị
Phát biểu tại hội nghị, Ông Phan Văn Thắng - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ cho biết, chứng chỉ FSC là chứng chỉ được dùng cho các nhà quản lý rừng hay những nhà sản xuất các sản phẩm từ rừng đảm bảo được tiêu chí về phát triển bền vững, cân bằng được các giá trị bảo vệ môi trường (rừng) với lợi ích xã hội của các bên liên quan (nhà sản xuất, xã hội và người dân địa phương). Đồng thời, được cấp bởi Hội đồng quản lý rừng thế giới (Forest Stewardship Council) nhằm khuyến khích các hoạt động khai thác đi đôi với phát triển bền vững tài nguyên rừng, ngăn chặn việc khai thác rừng bừa bãi. Lợi ích của chứng chỉ FSC là giúp cho việc kiểm soát tài nguyên rừng và bảo vệ môi trường tốt hơn; thể hiện rõ sự quan tâm tới đời sống xã hội và kinh tế của con người, nhất là người dân bản địa sinh sống trong khu vực rừng; giảm thiểu những lãng phí trong việc sử dụng tài nguyên rừng không đúng cách; làm tăng giá trị của những mặt hàng và sản phẩm được công nhận bởi chứng chỉ FSC. Việc được cấp chứng chỉ FSC cũng mở ra nhiều cơ hội cho nhóm nông hộ, nhiều doanh nghiệp trong tỉnh Thanh Hóa nói riêng và các tỉnh có Luồng ở nước ta nói chung. Quan Sơn là địa phương có 5 xã, thị trấn được nhận chứng chỉ FSC, đánh dấu bước tiến vững chắc cho người khai thác rừng ở Quan Sơn và ngành lâm sản Việt Nam.
Ông Phan Văn Thắng cho biết thêm, cây Luồng được gọi là cây “nữ hoàng” của các loại cây tre trúc ở Việt Nam, có giá trị kinh tế rất lớn, phân bố chủ yếu ở phía Tây của tỉnh Thanh Hóa, đây được coi là cây đặc hữu ở nước ta. Cây Luồng, cây Vầu có đặc tính lóng dài thẳng, trong đó có những lóng dài tới 1,5m; cấu tạo sợi dài, mịn, trắng, rất phù hợp cho việc sản xuất các sản phẩm đồ thủ công mỹ nghệ cao cấp để xuất khẩu, đặc biệt là hàng mây tre đan.
Từ khi Dự án “Phát triển bền vững và toàn diện chuỗi giá trị Tre và Nghêu ở Việt Nam” do Liên minh châu Âu tài trợ, được thực hiện bởi Oxfam và Trung tâm nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ ra đời đã chú ý đến cây Vầu, cây Luồng của huyện Quan Sơn (tỉnh Thanh Hóa). Dự án đưa vào thực hiện đã đem lại tác động rất lớn đối với phát triển bền vững rừng Luồng, Vầu ở huyện Quan Sơn, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân. Giá trị kinh tế từ cây Vầu, cây Luồng đem lại cho người dân cao hơn so với các loài cây khác tại địa phương. Một trong những mục tiêu quan trọng mà dự án đặt ra là làm thế nào để nâng cao, phát triển một cách bền vững chuỗi giá trị cây Luồng có chất lượng và hiệu quả cao, nâng cao được giá trị gia tăng của sản phẩm cũng như nâng cao giá trị các sản phẩm tre.
Từ những mục tiêu đó, Trung tâm nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ và các đơn vị liên quan đã cấp chứng nhận FSC cây vầu, cây luồng.

Đại diện tổ chức trao chứng chỉ FSC cho xã Mường Mìn,Sơn Điện, Thị trấn Sơn Lư

Đồng chí Hà Xuân Thành - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Quan Sơn phát biểu tại hội nghị
Thay mặt lãnh đạo huyện Quan Sơn, phát biểu tại hội nghị, đồng chí Hà Xuân Thành - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Quan Sơn cho biết, huyện Quan Sơn hiện có diện tích đất lâm nghiệp 92,662,45 ha, diện tích có rừng 85.981,94 ha, độ che phủ rừng đạt 89,24%, người dân trên địa bàn chủ yếu sinh sống dựa vào sản xuất nông, lâm nghiệp. Trước đây khi chưa được cấp chứng chỉ FSC và chưa được giao đất, người dân khai thác chưa đúng quy trình, làm ảnh hưởng đến chất lượng cây Luồng, cây Vầu, cây Nứa. Trong năm 2019, trên địa bàn huyện đã được cấp Chứng chỉ rừng FSC tại 2 xã Tam Thanh, Tam Lư với diện tích 3.045 ha.
Sau khi được giao đất và dự án ra đời, cấp chứng chỉ FSC, rừng Luồng, rừng Vầu được người dân bảo vệ và thực hiện các quy trình về phục hồi rừng và khai thác rừng bền vững. Trước đây cây Luồng, cây Vầu phát triển chậm và bị suy thoái; sau khi có dự án, người dân được hướng dẫn chăm sóc đúng quy trình nên cây Luồng, Vầu đem lại giá trị kinh tế cao hơn rất nhiều so với trước.
Dự án đã tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực và hỗ trợ kỹ thuật cho cán bộ địa phương, đặc biệt là các tổ, nhóm đăng ký tham gia để đạt được chứng nhận FSC cho cây Luồng với các hoạt động như: Bảo vệ, chăm sóc, phục tráng, khai thác và vệ sinh rừng Luồng bền vững hướng tới tiêu chuẩn FSC… Đồng thời, dự án hỗ trợ các hoạt đồng như: thành lập các tổ, nhóm, tập huấn nâng cao nhận thức, kỹ năng hoạt động tập thể cho các thành viên, công tác quản lý và vận hành tổ, nhóm và hỗ trợ kỹ thuật theo tiêu chuẩn FSC.
Ông Nguyễn Ngọc Lung - Viện trưởng Viện quản lý rừng bền vững (Tổ chức Oxfam tại Việt Nam) khẳng định, việc đạt được chứng chỉ FSC có ý nghĩa rất lớn cho cộng đồng địa phương và doanh nghiệp trong ngành tre. Rừng tre sẽ được quản lý và phát triển bền vững; FSC sẽ là giấy thông hành cho các sản phẩm tre của địa phương để xâm nhập vào các thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, mang lại thu nhập cao và bền vững hơn cho người dân, doanh nghiệp trong ngành tre. Việc đạt được chứng chỉ FSC thể hiện tính hiệu quả của dự án, nỗ lực của chính quyền địa phương, các doanh nghiệp và đặc biệt người dân địa phương.

Ký thỏa thuận hợp tác giữa đại diện các nhóm hộ và các công ty
Ông Lê Hồng Quang - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Quan Sơn nhấn mạnh, đến nay vùng rừng Luồng nguyên liệu trên địa bàn huyện được cấp chứng FSC có diện tích 82.691.97 ha. Đại diện UBND huyện và các Công ty Lâm sản cũng đã ký biên bản cam kết thu mua nguyên liệu đạt tiêu chuẩn FSC cho bà con trong vùng nguyên liệu được cấp chứng chỉ, qua đó nâng cao giá trị kinh tế cho bà con nhân dân. Với những kết quả bước đầu đạt được, huyện Quan Sơn cam kết trong thời gian tới sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân tham gia dự án; thúc đẩy và chỉ đạo sát sao các ban, ngành, chính quyền các cấp tham gia có trách nhiệm và hiệu quả các hoạt động của dự án nhằm quản lý rừng Luồng, rừng Vầu bền vững, tăng năng suất và chất lượng rừng Luồng, rừng Vầu nói riêng và ngành Tre nói chung.

Lãnh đạo huyện và các đại biểu dự hội nghị chụp ảnh lưu niệm
Bá Thống
Trung tâm VHTTTT&DL huyện